اگر خودروی شما کمتر از ۵۰ هزار کیلومتر کار کرده اما چراغ چک موتور روشن شده و دیاگ خطای P0420 را نشان می‌دهد، احتمال خرابی زودهنگام کاتالیزور وجود دارد.
این مشکل در خودروهای ایرانی مثل سمند، دنا، پارس، ۲۰۶ و ۲۰۷ بسیار شایع است.
اما واقعاً چرا کاتالیزور این خودروها زودتر از موعد می‌سوزد یا مسدود می‌شود؟
در ادامه به بررسی دقیق دلایل این اتفاق می‌پردازیم.
۱. کیفیت پایین سوخت داخلی
یکی از مهم‌ترین عوامل، کیفیت نامناسب بنزین در ایران است.
میزان گوگرد بالا، عدد اکتان پایین و وجود ترکیبات فلزی در سوخت باعث می‌شود:
-
دمای کاری کاتالیزور افزایش یابد،
-
سطح فلزات فعال (پلاتین، رودیم و پالادیوم) از بین برود،
-
و در نتیجه، راندمان کاهش پیدا کند.
در شهرهای بزرگ، بنزین معمولی می‌تواند تا ۱۵۰ppm گوگرد داشته باشد، در حالی که استاندارد جهانی یورو۵ فقط ۱۰ppm است.
۲. تنظیم نبودن موتور و احتراق ناقص
در بسیاری از خودروهای داخلی، سیستم سوخت و جرقه به‌درستی تنظیم نیست.
به همین دلیل:
-
احتراق ناقص اتفاق می‌افتد،
-
بنزین نسوخته وارد اگزوز می‌شود،
-
و در تماس با سطح داغ کاتالیزور، باعث سوختن یا ذوب شدن شبکه سرامیکی می‌شود.
علائمی که در این حالت مشاهده می‌شود:
-
افت توان موتور،
-
بوی سوخت خام از اگزوز،
-
و صدای زنگ یا تق‌تق در اگزوز.
۳. روغن‌سوزی یا نشت روغن به اگزوز
موتورهای داخلی به‌دلیل کیفیت پایین رینگ و سوپاپ، معمولاً بعد از مدتی دچار روغن‌سوزی خفیف می‌شوند.
بخار روغن وارد سیستم اگزوز شده و در دمای بالا می‌سوزد، اما خاکستر حاصل از آن روی سلول‌های کاتالیزور می‌نشیند و آن را مسدود می‌کند.
نکته:
هر گرم روغن سوخته می‌تواند تا ۲۰ برابر حجم خود رسوب غیرقابل تجزیه در داخل کاتالیزور ایجاد کند.
۴. نشت هوا از منیفولد یا فیلتر هوای کثیف
ورود هوای اضافی از منیفولد یا فیلتر هوای گرفته‌شده باعث می‌شود ECU ترکیب سوخت و هوا را اشتباه تنظیم کند.
در نتیجه، دمای احتراق بالا رفته و کاتالیزور در معرض حرارت شدید قرار می‌گیرد.
این حالت معمولاً با بوی تخم‌مرغ گندیده یا بوی تند اگزوز همراه است.
۵. استفاده از قطعات بی‌کیفیت
در خودروهای ایرانی معمولاً از:
-
کاتالیزورهای داخلی با فلز کم،
-
یا سنسور اکسیژن غیراصل
استفاده می‌شود.
این قطعات عمر مفید کمتری دارند و در دمای بالا سریع‌تر از بین می‌روند.
کاتالیزورهای اصلی اروپایی تا ۱۵۰ هزار کیلومتر عمر دارند،
در حالی که نمونه‌های داخلی در شرایط مشابه، معمولاً بین ۳۰ تا ۵۰ هزار کیلومتر خراب می‌شوند.
۶. رانندگی در ترافیک و مسیرهای کوتاه
رانندگی شهری باعث می‌شود کاتالیزور به دمای کاری مناسب (حدود ۴۰۰ درجه) نرسد.
در نتیجه، دوده و رطوبت روی آن باقی می‌ماند و کم‌کم شبکه داخلی را می‌بندد.
این مسئله در فصل زمستان یا برای رانندگان تاکسی‌های شهری بسیار شایع است.
راهکارهای افزایش عمر کاتالیزور
استفاده از بنزین سوپر یا اکتان‌بوستر باکیفیت
تعویض به‌موقع فیلتر هوا و شمع‌ها
بررسی روغن‌سوزی موتور هر ۲۰ هزار کیلومتر
استفاده از کاتالیزورهای دارای استاندارد یورو۴ به بالا
انجام احیای دوره‌ای با دستگاه التراسونیک در مراکز تخصصی
| عامل | تأثیر بر عمر کاتالیزور | توضیح |
|---|---|---|
| بنزین بی‌کیفیت | 🔴 بسیار زیاد | افزایش دما و تخریب سطح داخلی |
| روغن‌سوزی | 🔴 زیاد | ایجاد رسوب غیرقابل تجزیه |
| احتراق ناقص | 🟠 متوسط تا زیاد | ورود سوخت خام به اگزوز |
| ترافیک سنگین | 🟡 متوسط | نرسیدن به دمای کاری |
| قطعات بی‌کیفیت | 🔴 زیاد | کاهش عمر تا نصف |
در مرکز تخصصی تعمیر کاتالیزور ، با تست دیاگ و بررسی دقیق عملکرد موتور،
علت اصلی خرابی کاتالیزور شناسایی می‌شود و در صورت امکان، با احیای حرفه‌ای و غیرتخریبی عملکرد آن بازگردانده می‌شود.
برای مشاوره رایگان و تعیین وقت تست، همین حالا تماس بگیرید.